|
|
|
Wilhelminabrug krijgt nieuwe brugklep
|
|
|
Dinsdag 7 april 2020 was een gezonde spanning voelbaar bij zowel de medewerkers van de provincie Noord Holland en Heijmans als de ruim 10.000 mensen die via de livestream meekeken. Om 7.00 uur in de ochtend werd namelijk gestart met het installeren van de nieuwe brugklep, ook wel het val genoemd, van de Wilhelminabrug. Een complexe operatie aangezien het hier gaat om een 180 ton zware brugklep van ongeveer 16 meter breed en 15 meter lang. Met de montage van het val is een van de belangrijke stappen in de vernieuwing van het Wilhelminasluizencomplex bereikt. Op 17 april wordt deze oefening herhaald wanneer het val van de Beatrixbrug wordt ingevaren. Ook dan kunnen mensen weer meekijken via de livestream.
Millimeterwerk
Het installeren van een brugklep is een nauwkeurig werkje. Allereerst wordt het val omhoog gevijzeld. Hierdoor kan hij tussen het landhoofd en de basculekelder worden geplaatst. Vervolgens wordt hij de sluiskolk ingevaren en een kwartslag gedraaid. Als hij in positie ligt laat aannemer Heijmans de brugklep rustig zakken waardoor hij precies op zijn plaatst valt. Dit is millimeterwerk. Als het val is geplaatst wordt deze gekoppeld aan het bewegingswerk van het val dat zich bevindt in de kelder. Dan wordt het contragewicht (2e deel van de brug) de kelder in gehesen en gekoppeld aan het val. Als dit allemaal is gelukt wordt het dak op de kelder geplaatst.
Transport
Voordat de brugklep geïnstalleerd kon worden had het al een hele reis achter de rug. Zowel de brugkleppen van de Wilhelminabrug als van de Beatrixbrug zijn namelijk gebouwd op het terrein van Hillenbrand in Middelburg. Maandag 30 maart werden ze tegelijkertijd daar op zogenoemde pontons gelegd om vervolgens dinsdag binnendoor via Rotterdam, Utrecht en Amsterdam naar Zaandam getransporteerd te worden. Donderdag 2 april werden ze met open armen in Zaandam ontvangen.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Heijmans past werk aan naar aanleiding van Corona
|
|
|
Ook bij aannemer Heijmans worden de ontwikkelingen rondom het Corona-virus op de voet gevolgd. Dagelijks bespreekt een groepsraad wat de richtlijnen vanuit de overheid en het RIVM betekenen voor het bedrijf. Dit wordt vertaald naar passende maatregelen richting leveranciers, onderaannemers, opdrachtgevers en collega’s om de verspreiding van het Corona-virus te beperken. Medewerkers met (milde) gezondheidsklachten komen niet op het werk. Als er in een huishouden één gezinslid koorts heeft, blijft het hele gezin in quarantaine. Waar mogelijk wordt vanuit huis gewerkt. Voortdurend worden de hygiëneregels benadrukt en krijgen werknemers thuiswerk-tips. Heijmans verzoekt medewerkers de 1,5 meter regel strikt in acht te nemen en treft maatregelen om dit te faciliteren.
Maatregelen RIVM
Heijmans past de bouwplaatsen waar mogelijk aan naar de richtlijnen van het RIVM. Per onderdeel in de uitvoering wordt gekeken welke extra maatregelen eventueel genomen moeten worden. Voor de Wilhelminasluis gebruikt men niet elkaars gereedschap en worden de gereedschappen eerst ontsmet voordat wordt gestart. Schafttijden zijn gespreid zodat de lunchruimte niet te vol is. De 1,5 meter afstand blijft behouden en indien nodig worden extra beschermingsmaatregelen genomen. Verder werkt Heijmans in vaste teams en rijdt men zo veel als mogelijk in eigen auto’s (niet meer samen naar de bouwplaats). Handschoenen worden gebruikt indien nodig wanneer gezamenlijk materiaal wordt gebruikt. Overal op de bouwplaats zijn extra handwasplaatsen + zeep geplaatst en er gelden extra hygiënemaatregelen in de keten. En overleggen worden gevoerd in kleinere groepen en op grotere locaties.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Stremming Wilhelminasluis: maatregelen voor de scheepvaart
|
|
|
De werkzaamheden aan de kolk van de Wilhelminasluis en de aangrenzende Wilhelminabrug en Beatrixbrug in Zaandam hebben het komend half jaar een grote impact op de scheepvaart. Van 6 april tot en met 31 mei is het sluizencomplex, inclusief de historische Groote sluis, namelijk volledig gestremd. Tijdens de stremming wordt de kolk uitgegraven en wordt de nieuwe kolkvloer gestort. Hierdoor moet zowel de beroepsvaart als de recreatievaart gebruik maken van alternatieve routes. Kijk voor meer informatie op www.omvarenzaandam.nl.
Bediening van bruggen en sluizen
Wegens de coronacrisis houdt de provincie op de meeste vaarwegen de winterbediening aan tot nader order. Scheepvaartafwikkeling (beroepsvaart) is door het rijk echter benoemd als een van de vitale processen. Daarom wordt op de omvaarroute Noordhollandsch Kanaal via Den Helder met ingang van 6 april wel de zomerbediening ingevoerd. Ook kan de beroepsvaart extra bediening van de bruggen langs dit traject aanvragen. Meer informatie over het aanvragen van extra bediening is te vinden op www.omvarenzaandam.nl.
Op de omvaarroute via de Nauernasche Vaart wordt de Schermersluis extra bediend tijdens de spits (16.30 tot 18.30 uur). De provincie evalueert nu iedere week samen met de beheerders, belangenbehartiger BLN Schuttevaer en twee bedrijven hoe het omvaren ervaren wordt door de schippers en in hoeverre er gebruik wordt gemaakt van het extra bedienen. Bij eventuele issues kunnen de betrokken partijen elkaar snel vinden.
LET OP: Door de coronacrisis kunnen de bedientijden wijzigen. Check daarom altijd www.vaarweginformatie.nl voor de actuele bedientijden.
Tijdelijke wachtplaatsen
Op de omvaarroutes kan het drukker worden, waardoor er soms langer gewacht moet worden om een brug of sluis te passeren. Daarom heeft de Provincie Noord-Holland tijdelijke wachtplaatsen aangelegd op de Nauernasche Vaart bij de Schermersluis, Brug Vrouwenverdriet en de Reint Laan Jr. Brug.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wilhelminasluis blijkt archeologische schatkamer
|
|
Op de huidige plek van de Wilhelminasluis lag vroeger de dam in de Zaan. Op deze dam stonden aan weerszijde huizen. Het vroegste begin van de dam dateert waarschijnlijk uit 13e of 14e eeuw. Een plek dus die archeologisch gezien heel waardevol is en die ons veel kan leren over hoe mensen toen leefden. Archeoloog Pieter Floore van het bureau Hollandia voert de archeologische werkzaamheden uit in opdracht van de provincie Noord Holland en vertelt wat hij zoal heeft gevonden.
Wat zijn jullie precies aan het doen?
Op dit moment zijn we samen met Heijmans de kolk van de Wilhelminasluis aan het uitgraven. Een gewone opgraving is namelijk niet mogelijk omdat de sluis vol water staat. Daarbij valt er onder water niets te zien dus ook met duikers kom je archeologisch gezien niet ver. De grond die we opgraven, en dat is circa 300 m3 grond per dag, wordt vervolgens op twee verschillende locaties met grote mechanische grondzeven gezeefd. Op dit moment zijn we op de helft en hebben we ca. 15 tot 20 m3 aan vondsten geborgen. Na het zeefwerk begint de uitwerking en het onderzoek. Dat zal waarschijnlijk nog een lange tijd in beslag nemen. Alleen al het uitselecteren van de vondsten zal enige maanden in beslag nemen.
Wat hopen jullie te vinden?
Uit onderzoek blijkt dat de vroegere dam gebouw is op ladingen zand, klei en veen vermengd met grote hoeveelheden huisvuil in de vorm van bijvoorbeeld aardewerk, botten, leer en glas. Dit is voor ons archeologen prachtig omdat we zo een goed beeld krijgen van wat mensen in het verleden gebruikt hebben, wat hun welstand was en of ze zaken zelf maakten of dat ze het door handel verkregen. Bovendien is de grond gelaagd. Dat betekent dat hoe dieper je komt je steeds verder teruggaat in de tijd. In ieder geval hoop ik resten uit middeleeuwen terug te kunnen vinden. Het is zelfs niet uit te sluiten dat daaronder ook nog voorwerpen uit de Romeinse tijd of zelfs de prehistorie terug te vinden zijn.
Hebben jullie al waardevolle spullen gevonden?
Als je dat wetenschappelijk bedoelt, zeker. Het ‘huisafval’ dat we nu vooral vinden bestaat uit bouwpuin, houtbrokken, honderdduizenden scherven aardewerk, duizenden fragmenten glas, tienduizenden dierenbotten en stukken leer waaronder erg veel schoenzolen, ijzeren spijkers, lappen textiel, stukken touw en munten. Te veel om op te noemen. Er zitten hier en daar ook nog complete objecten tussen die op de zeef uit de grond spoelen. Dit zijn bijvoorbeeld flessen, aardewerken kruiken en kanonskogels. We concentreren ons vooral op de vondsten die uit de 19e eeuw komen of ouder zijn.
Wat vertellen die spullen jullie?
De spullen die we vinden geven ons heel veel informatie. Omdat de fragmenten die we vinden nog erg groot zijn, soms halve flessen, borden en kommen, kunnen we concluderen dat ze uit de buurt komen. Verder vertellen ze ons hoe oud ze zijn, waar ze voor dienden, waar ze van gemaakt zijn en waar ze vandaan komen. Ook kunnen we aan de hand van de toenmalige waarde van de voorwerpen bepalen of de gebruikers welgesteld waren of juist niet. De hoeveelheid van de gebruikte en weggeworpen zaken zegt ons ook iets over de manier hoe mensen met hun spullen omgingen. Of ze ruime beschikking hadden over hun gebruiksgoed, hun voorkeuren, of ze modegevoelig waren, wat voor soort (huis) industrie er plaats vond. Kortom: teveel om op te noemen.
Wanneer ben je blij?
Ik ben al blij! Ongeveer 8 jaar geleden heb ik een verwachting uitgesproken dat er meer dan een miljoen vondsten te verwachten waren in de uit te graven grond van de sluis. Hoe die vondsten er uit zouden zien wist ik niet omdat ik mijn resultaten moest baseren op nogal smalle boorkernen die alleen gefragmenteerde vondsten opleverden. Nu blijkt dat we een archeologische schatkamer aan het openen zijn, die heel goed vergelijkbaar is met het metro-onderzoek voor de Noord-Zuidlijn. Het enige andere archeologische onderzoek van deze omvang in Nederland van de laatste decennia.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wat gaat er nog gebeuren?
|
|
|
De komende tijd is de aannemer volop aan de slag. Niet alleen wordt er hard gewerkt aan twee bruggen tegelijk. Ook wordt verder gegaan met het ontgraven van de kolk en het aanbrengen van onderwaterbeton. Dit zorgt voor een extra toename van de bouwwerkzaamheden en dus ook van het bouwverkeer. Gelukkig wordt het meeste vrijgekomen materiaal vanuit de kolk afgevoerd via schip en niet per as. Dit zorgt voor minder overlast voor de wegen in de directe omgeving. Hiermee doet de aannemer zijn uiterste best om waar mogelijk de hinder tot het minimum te beperken. Hieronder een overzicht van de werkzaamheden.
|
|
|
|
|
|
|
