Fase 2: Ecologisch onderzoek
In Fase 2 beoordeelt u in een aantal stappen of de nieuwe activiteit leidt tot aantasting van de wezenlijke kenmerken en waarden (WKW), tot vermindering van het oppervlak en/of tot vermindering van de samenhang van het NNN. Is er sprake van aantasting? Onderzoek dan óf en zo ja, onder welke voorwaarden de activiteit mogelijk toch kan doorgaan. Volg de stappen voor een toelichting.
8. Initiatiefnemer kiest een ecologisch onderzoeksbureau
Blijkt uit Fase 1: Oriëntatie dat de ontwikkeling onder voorwaarden haalbaar lijkt? De initiatiefnemer laat dan ecologisch onderzoek uitvoeren.
Wat is een ecologisch onderzoek?
In het ecologisch onderzoek wordt beschreven of en in welke mate de ontwikkeling leidt tot aantasting van oppervlakte, samenhang en kwaliteit (de WKW’s) van het NNN. Ook wordt onderbouwd hoe deze aantasting wordt gemitigeerd, niet alleen tijdens de aanlegfase, maar ook in de gebruiksfase. Het rapport bevat in ieder geval een planbeschrijving, een beschrijving van de ecologie, de wezenlijke kenmerken en waarden (WKW’s) en een NNN-toets. Het wordt sterk aangeraden om een onafhankelijk ecologisch adviesbureau in te schakelen en het onderzoek uit te laten voeren door een ecoloog die voldoet aan de criteria van "ecologisch deskundige". Dat is een persoon die, voor de situatie en soorten ten aanzien waarvan hij of zij gevraagd is te adviseren en/of te begeleiden, aantoonbare ervaring en kennis heeft op het gebied van soortspecifieke ecologie. De inhoud van het ecologisch onderzoek wordt toegelicht in stap 9.
9. Initiatiefnemer laat het ecologisch onderzoek uitvoeren
Het doel van het ecologisch onderzoek is om te vast te stellen wat de nadelige effecten van de ontwikkeling op het NNN zijn. Met bureau- en veldonderzoek wordt onderzocht of er sprake is van aantasting van de WKW (wezenlijke kenmerken en waarden) die gelden in het betreffende NNN-gebied, of er sprake is van vermindering van oppervlak en/of vermindering van samenhang van het NNN. De beschrijvingen van de WKW per NNN-gebied staan in Bijlage 6 van de Omgevingsverordening NH2022 en zijn ook te raadplegen via de viewer Werkingsgebieden OV NH2022 en beschrijvingen beschermingsregimes.
Aandachtspunten ecologisch onderzoek
In het ecologisch onderzoek is tenminste opgenomen:
- Planbeschrijving:
- Een beschrijving van het plan met adres en de gemeente (en indien nodig kavelnummer(s);
- De planlocatie aangegeven met een duidelijke overzichtskaart (liefst GIS, evt. Google Maps), huidige en nieuwe situatie in relatie tot het NNN-gebied of NNN-verbinding;
- Kaart schaalniveau niet groter dan 1:10.000.
- Beschrijving van ecologische uitgangssituatie:
- Beschrijving van huidige situatie: Is de planlocatie als NNN begrensd? Functie van het gebied, bodem, waterhuishouding, vegetatie, fauna, rust en donkerte, samenhang;
- Wat is het ambitietype, beheertype op de planlocatie? Betreft het reeds gerealiseerd NNN? (Check de voortgangskaart in de viewer Natuurbeheerplannen NNN);
- Controleer in welk NNN-deelgebied de planlocatie ligt en welke WKW hier gelden en aanwezig zijn. Maak hierbij gebruik van de WKW-beschrijvingen in Bijlage 6 van de provinciale Omgevingsverordening NH2022 en van veldbezoek. Zie ook de handleiding voor het bekijken van de WKW’s in de viewer bij Fase 1: Oriëntatie;
- Controleer ook of er ecologische verbindingszones in het plangebied liggen.
- NNN-toets: ruimtelijke ingrepen in het kader van het NNN worden getoetst op nadelige effecten op oppervlakte, kwaliteit (WKW) en samenhang van het NNN. Uit deze NNN-toets blijkt of er wel of geen sprake is van aantasting van het NNN en wat de mate van aantasting is. In de NNN-toets wordt de aantasting uitvoerig (ecologisch) onderbouwd.
- Beschrijf het gehanteerde beleidskader: welke regel(s)/welk beleid wordt toegepast? Verwijs naar het juiste artikel in de Omgevingsverordening NH2022;
- Aantasting van de WKW, zowel de actuele als de potentiële functie/natuurwaarden van het gebied voor omschreven doelsoorten en doelgemeenschappen. Inclusief vereiste bodem- en watercondities, kenmerkende landschapsstructuur en aardkundige waarden (zie het WKW-document);
- Aantasting van het oppervlak van het NNN;
- Aantasting van actuele en potentiële samenhang, inclusief ecologische verbindingszones. Let op: ecologische verbindingszones (inclusief o.a. watergang, bodem en oevers) moeten altijd functioneel blijven, ook tijdens de aanlegfase. Ecologische verbindingszones staan op de kaart met indicatieve lijnen. Het is aan de initiatiefnemer om de exacte maatvoering van de verbindingszone op locatie te onderzoeken en onderbouwen. Ecologische verbindingszones kunnen niet worden gecompenseerd;
- Conclusie of er wel of geen sprake is van aantasting van het NNN en in welke mate.
Let op: een NNN-toets is níet hetzelfde als een natuurtoets of een quickscan natuur, waarbij geldende beschermingsregimes en natuurwetgeving worden geïnventariseerd. De NNN-toets is specifiek gericht op het in kaart brengen van de aantasting van het NNN en het voldoen aan de NNN-regels in de omgevingsverordening.
10. Is er sprake van aantasting van het NNN?
Activiteiten die leiden tot aantasting van de WKW (wezenlijke kenmerken en waarden), tot vermindering van het oppervlak en/of tot vermindering van de samenhang van het NNN zijn niet toegestaan. Soms, maar niet altijd, is het mogelijk om de schade aan de natuur te compenseren. In Fase 3: Natuurcompensatieplan onderzoekt de gemeente of er een afwijkingsmogelijkheid is op grond waarvan compensatie kan plaatsvinden voor deze activiteit.
Nee, er is geen sprake van aantasting
Als uit het ecologisch onderzoek blijkt dat er geen sprake is van aantasting van het NNN kan de activiteit doorgaan voor wat betreft de regels van het NNN en is compensatie niet nodig. In de toelichting van het ruimtelijk plan wordt dan onderbouwd dat de activiteit aan de regels voldoet en dat er geen sprake is van aantasting van het NNN. Het ecologisch onderzoek wordt als bijlage toegevoegd aan het ruimtelijk plan.
De gemeente dient verder te controleren of ook aan de andere regels van de provinciale omgevingsverordening wordt voldaan. Activiteiten waarbij provinciale regels aan de orde zijn (provinciaal belang) worden door de gemeente aangemeld bij het loket ruimtelijke plannen van provincie Noord-Holland.
Voor een volledig beeld van de regels op rijks-, provinciaal en gemeentelijk niveau die gelden op een bepaalde locatie of voor een bepaalde activiteit neemt de initiatiefnemer contact op met de betreffende gemeente. De gemeente bekijkt of het plan voldoet aan de regels en geeft aan welke vergunningen, ontheffingen enzovoort er nog meer nodig zijn. Aandachtspunten zijn onder andere de Omgevingswet (activiteiten natuur), Natura 2000, de Kaderrichtlijn Water (KRW) en een goede ruimtelijke ordening
U bent aan het einde gekomen van de Wegwijzer.
Ja, er is wel sprake van aantasting
Als uit het ecologisch onderzoek blijkt dat er sprake is van aantasting, is het verstandig om te onderzoeken of er alternatieven zijn waarbij aantasting van het NNN wordt voorkomen. Het NNN is namelijk primair bedoeld voor natuurontwikkeling en niet voor andere ontwikkelingen.
In het geval van aantasting van het NNN kan een activiteit niet zomaar doorgaan. De gemeente moet dan beoordelen of de activiteit kan voldoen aan een van de drie uitzonderingen op het verbod op aantasting van het NNN, zoals opgenomen in artikel 6.54 van de Omgevingsverordening NH2022. Mogelijk is de schade aan de natuur te compenseren. Let op: compensatie is niet altijd mogelijk, bijvoorbeeld als de aantasting van het NNN op de planlocatie te groot blijkt. In Fase 3: Natuurcompensatieplan onderzoekt de gemeente of er een afwijkingsmogelijkheid is op grond waarvan compensatie kan plaatsvinden voor de ontwikkeling.
